Analiza wody, w większości przypadków, to pierwszy krok w stronę poprawy jakości wody, a co za tym idzie, zwiększenia bezpieczeństwa i komfortu korzystania z niej. Dzięki jej wynikom można bez trudu ustalić, jaki proces uzdatniania wody oraz jaka wydajność są potrzebne. Gdzie zlecić analizę wody i co warto o niej wiedzieć?
Analiza wody jest procesem, podczas którego sprawdzane są różnorodne parametry wody. Oprócz właściwości organoleptycznych istnieje możliwość określenia również stężenia związków chemicznych oraz mikroorganizmów bytujących w wodzie.
Wybór rodzaju analizy wody i badanych parametrów jest zależny od zleceniodawcy. Badanie jest możliwe do przeprowadzenia w stosunku do wody z każdego typu ujęcia.
Który rodzaj analizy wody wybrać?
Wyróżniamy dwa typy analizy wody: fizykochemiczną analizę wody oraz pod kątem występowania mikroorganizmów. Te badania zleca się oddzielnie. Różnią się od siebie nie tylko pod kątem badanych parametrów, ale przede wszystkim wykorzystywanych w tym celu metod.
Wyniki analizy wody powinny być zgodne z zapisami norm przyjętych w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Jeśli którykolwiek z badanych parametrów przekracza podane normy, należy podjąć działania związane z redukcją problemu.
Ogólnie rzecz ujmując, podczas oceny jakości wody bierze się pod uwagę następujące wskaźniki:
- Organoleptyczne
- Fizyczne – między innymi: barwa, odczyn pH, temperatura, przezroczystość, mętność, zapach
- Chemiczne – zawartość substancji chemicznych, chemiczne zapotrzebowanie na tlen, utlenialność
- Biologiczne – obecność bakterii chorobotwórczych, grzybów, glonów
Fizykochemiczna analiza wody
Podczas analizy fizykochemicznej, jak sama nazwa może wskazywać, oceniane są właściwości fizyczne wody, jak smak, zapach, barwa oraz chemiczne. Jak wiadomo, woda rzadko jest czystym związkiem H2O. Zazwyczaj znajduje się w niej cała masa innych substancji chemicznych. Praktycznie każda z nich ma swój wpływ na odczucia organoleptyczne względem wody. Jeśli związki chemiczne występują w przekroczeniach, może dochodzić do zaburzenia smaku i zapachu wody do tego stopnia, że ta zostanie uznana przez użytkowników za niezdatną do spożycia.
Ponadto duża ilość związków chemicznych może negatywnie wpływać na stan domowych instalacji oraz urządzeń mających styczność z wodą.
Fizykochemiczna analiza wody jest szczególnie rekomendowana osobom, które zauważyły u siebie problem z wodą i chciałyby go zażegnać poprzez uzdatnianie. Wyniki są najlepszą podstawą do doboru właściwej metody filtracji.
Mikrobiologiczna analiza wody
Mikroorganizmy obecne w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi stanowią realne zagrożenie dla zdrowia. Woda powinna być od nich całkowicie wolna, dlatego tak istotne jest podjęcie badania pod tym kątem, zwłaszcza w przypadku użytkowania wody z własnego ujęcia.
Mikrobiologiczna analiza wody pozwala ocenić, jakie bakterie bytują w wodzie oraz z jak dużą skalą skażenia mamy do czynienia. Niektóre z bakterii obecnych w wodzie mogą okazać się szczególnie niebezpieczne ze względu na produkcję toksyn i enzymów, mających wpływ na organizm ludzki.
Jakie parametry wody są badane podczas analizy?
Podczas analizy wody sprawdzanych jest wiele parametrów. Niektóre laboratoria pozwalają na wybór właściwości przeznaczonych do zbadania, jednak zazwyczaj otrzymuje się pełen zestaw wyników opisujący najczęściej pojawiające się problemy związane z jakością wody.
Parametry sprawdzane podczas analizy fizykochemicznej
W większości przypadków analiza fizykochemiczna opiera się na przebadaniu dziesięciu parametrów wody. Wśród nich wymienić można: odczyn pH, mętność, barwę, przewodność elektryczną, stopień twardości wody, stężenie żelaza w wodzie, stężenie manganu w wodzie, chlorki, azotany oraz jon amonowy.
Parametry sprawdzane podczas analizy mikrobiologicznej
Podczas mikrobiologicznej analizy wody badane są wskaźniki takie jak: obecność bakterii z grupy coli, w tym także obecność Escherichia coli, enterokoki kałowe, Clostridium perfrigens, a w przypadku wody ciepłej także Legionella.
Warto wiedzieć, że nie wszystkie bakterie badane podczas tej analizy wody są chorobotwórcze. Niektóre z nich po prostu wskazują na możliwość bytowania innych gatunków stanowiących zagrożenie dla zdrowia.
Kto musi zlecić analizę wody?
Analiza wody nie jest tak istotna przy wodzie wodociągowej, jak w przypadku wody pochodzącej z własnego ujęcia.
Należy mieć na uwadze, że woda pochodząca z wodociągów podlega stałemu monitoringowi pod względem składu chemicznego oraz obecności mikroorganizmów. Nabywcy są na bieżąco informowani o składzie wody, stąd w przypadku tego rodzaju źródła pochodzenia wody, mało kto decyduje się na przebadanie jej parametrów.
Jeśli już, to jest to działanie kierowane ciekawością związaną z właściwościami wody w miejscu jej poboru i różnicy między wartościami podawanymi przez zakłady, a otrzymywanymi już u użytkownika. Dość częste są zlecenia analizy stopnia twardości wody.
Zupełnie inaczej jest w przypadku własnego ujęcia wody. To właściciel ponosi pełną odpowiedzialność za jakość wody, z jakiej aktualnie korzysta. Samodzielnie musi zadbać o bezpieczeństwo i higienę, zwłaszcza jeśli ta ma być wykorzystywana w celach spożywczych przez całą rodzinę.
W przypadku wody z własnego ujęcia analizę wody warto zlecić szczególnie, kiedy: woda nagle stała się mętna, zaczęła podrażniać skórę po kąpieli, doszło do zalania terenów podczas powodzi, doszło do zatrucia wodą, bądź kiedy zaistniała konieczność wejścia do studni.
Warto dodać, że badania składu wody w przypadku własnych ujęć należy dokonywać regularnie, zwłaszcza pod kątem mikrobiologicznym.
Gdzie zlecić analizę wody?
W zależności od rodzaju zlecanej analizy wody oraz naszej lokalizacji i wygody, badanie możemy wykonać w trzech miejscach:
• Lokalnej stacji sanitarno-epidemiologicznej
• Prywatnym laboratorium świadczącym usługi w tym zakresie
• Firmie z branży uzdatniania wody
Nie każde laboratorium zajmuje się przeprowadzaniem analiz wody pod kątem mikrobiologicznym, ponieważ wymaga to specjalnych warunków.
Kompleksową analizę wody można zlecić w lokalnym zakładzie sanepidu, jednak warto wziąć pod uwagę, że w tym przypadku stawki za przeprowadzenie badania będą prawdopodobnie najwyższe. Koszt jest zależny nie tylko o województwa, ale również ilości badanych parametrów oraz tego, czy zleceniodawca chce otrzymać kompleksowe wyniki analizy wody, czy zależy mu jedynie na mikrobiologii lub badaniu fizykochemicznym.
W przypadku zlecenia analizy wody firmie z branży uzdatniania sporą zaletą jest fakt, że do wyników badania dołączana jest także ich interpretacja oraz oferta z możliwymi rozwiązaniami.
Wykonujemy analizy wody pod kątem fizykochemicznym w specjalnie przystosowanym do tego laboratorium dysponującym nowoczesnym sprzętem badawczym. Zaawansowana technologicznie aparatura pomiarowa pozwala na precyzyjne uzyskanie wyników. Do dokumentu ilustrującego rezultaty badania wody dołączamy ich interpretację oraz określamy możliwe rozwiązania problemów.
W wielu przypadkach, aby precyzyjnie dostosować materiał filtracyjny do właściwości wody, wykonujemy również testy obciążeniowe. To pozwala na optymalne dopasowanie systemu uzdatniania wody do konkretnych potrzeb. Po więcej informacji zapraszamy do kontaktu.
Przygotowanie próbki do analizy wody
Przygotowanie próbki przeznaczonej do analizy wody zazwyczaj leży po stronie zleceniodawcy. W przypadku analizy fizykochemicznej proces ten różni się nieco od przygotowania materiału do badania przy analizie mikrobiologicznej.
W obu przypadkach próbki należy pobierać z najczęściej wykorzystywanych ujęć (na przykład w kuchni lub łazience). Zimna woda powinna zostać pobrana ze szczelnego kranu czerpalnego bądź zaworu. Przy tym należy unikać kranów z mieszaczem.
Jeśli woda będzie pobierana zarówno do badań fizykochemicznych, jak i mikrobiologicznych, należy zacząć od pobrania próbki do badań fizykochemicznych.
Obie próbki powinny zostać dobrze zabezpieczone przed wtórnym zanieczyszczeniem, rozlaniem. Pobranej wody nie wystawiać na zbytnią ekspozycję na światło.
Trzeba pamiętać o odpowiednim opisaniu pobranych próbek i dostarczyć je do laboratorium tak szybko, jak to jest możliwe.
Pobór wody do analizy fizykochemicznej
Wodę do analizy fizykochemicznej należy pobrać we wcześniej przygotowane w tym celu naczynie. Zazwyczaj poleca się 1,5 litrowe plastikowe butelki po wodzie, wcześniej dokładnie opłukane. Może to być jednak też oczyszczona szklana butelka.
Najpierw należy dobrze przygotować miejsce poboru próbki. Należy usunąć wszystkie zanieczyszczenia znajdujące się na wylocie kranu czerpalnego bądź zaworu. Dodatkowo na czas poboru należy wymontować wszelkie urządzenia przeciwrozbryzgowe, sitka, filtry, rurki przedłużające.
W kolejnym etapie trzeba dokładnie przepłukać instalację intensywnym strumieniem wody. Wodę spuszczać przez około 2-3 minuty strumieniem laminarnym. Po tym czasie (bez zakręcania kranu) można przystąpić do poboru właściwej próbki.
Przygotowany wcześniej pojemnik przepłukać badaną wodą, a następnie napełnić go całkowicie. Po napełnieniu próbką należy zamknąć naczynie w taki sposób, aby nad pobraną wodą nie powstawały pęcherzyki powietrza.
Pobór wody do analizy mikrobiologicznej
W zależności od usług placówki, wodę do badania musi pobrać zleceniodawca lub zajmuje się tym osoba wydelegowana z laboratorium. Pojemnik do poboru wody musi być odpowiednio wysterylizowany i zabezpieczony. Przygotowaniem naczynia zajmuje się zazwyczaj jednostka przeprowadzająca badania. Po pojemnik należy zgłosić się jeszcze przed poborem próbki i postępować zgodnie z instrukcjami.
Najpierw należy odpowiednio przygotować miejsce poboru wody: usunąć zanieczyszczenia znajdujące się na wylocie kranu bądź zaworu czerpalnego, wymontować sitka, filtry, etc.
Miejsce czerpania wody powinno zostać dokładnie zdezynfekowane za pomocą środka dezynfekującego lub opalania płomieniem. Następnie należy przepłukać instalację intensywnym strumieniem, a potem spuszczać wodę strumieniem laminarnym przez około 2-3 minuty. Potem można przystąpić do poboru próbki.
Jałową butelkę wcześniej przygotowaną przez laboratorium należy odwinąć z papieru. Korek należy wyjąć ujmując go przez papierowy kapturek. Trzeba pilnować, aby nie dotykać bezpośrednio ani szyjki butelki, ani dolnej części korka.
Butelka powinna zostać umieszczona tuż pod kranem czerpalnym, ale nie może dotykać jego wylotu. Naczynie należy napełnić do ¾ jego objętości, a następnie natychmiast zakręcić korkiem.
Aby dobrze zabezpieczyć butelkę, najlepiej ją ponownie zawinąć w papier.
Po co aż tyle wody do badania?
Zleceniodawcy często zastanawiają się, po co do analizy fizykochemicznej aż 1,5 litra wody. Otóż to badanie opiera się na kilku metodach pomiaru wartości. Ponadto niektóre z przeprowadzanych testów potrzebują nawet kilkukrotnego powtórzenia w celu doprecyzowania wartości. Zapas wody zawsze się przydaje, choć do konkretnych pomiarów nigdy nie są potrzebne jej duże ilości.
Ponadto czasem dodatkowo przeprowadzane są testy obciążeniowe wody. To dzięki nim wiadomo, jaki rodzaj złoża sprawdzi się najlepiej w przypadku konkretnego ujęcia.
Dlaczego warto wybrać profesjonalną analizę wody?
Wiele osób przeraża cena profesjonalnej analizy wody. Przez to rezygnują ze zlecenia przebadania niektórych parametrów bądź szukają innych sposobów na sprawdzenie wartości, na przykład zakupując domowe zestawy do badania jakości wody.
Należy jednak brać pod uwagę, że cena takich zestawów również nie jest najniższa, a w dodatku nie są to często wystarczająco dokładne sposoby na otrzymanie precyzyjnych wyników analizy wody.
Nie warto oszczędzać na bezpieczeństwie swoim oraz swojej rodziny i już na tym etapie zadbać, by co do jakości wody nie dochodziło do żadnych nieprawidłowości.