Profesjonalny ekspres do kawy jest podstawowym wyposażeniem praktycznie każdego lokalu gastronomicznego. Jego utrzymanie w dobrym, higienicznym stanie jest tak samo ważne w przypadku eksploatacji w hotelu, jak i kawiarni. W jaki sposób można dbać o ekspres do kawy? Jak go zabezpieczyć? Czy można przedłużyć jego żywotność?
Dlaczego należy czyścić ekspres do kawy?
Kawa należy do napojów bardzo chętnie zamawianych przez gości. Często jej jakość jest w stanie zaważyć o tym, czy ponownie będą chcieli skorzystać z usług. O ostatecznym smaku i aromacie kawy decyduje wiele czynników. Chodzi tu nie tylko o jakość samych ziaren, ale również parametry wody wybranej do zaparzania, rodzaj i jakość ekspresu do kawy, a nawet jego stan czystości.
Higiena w każdym jej aspekcie, powinna być jedną z najważniejszych i rygorystycznie utrzymywanych kwestii w każdym lokalu gastronomicznym. Nie chodzi tu tylko o wydawanie dań i napojów, ale także ich przygotowanie. Odpowiedniego czyszczenia i troski wymaga wiele urządzeń gastronomicznych. Szczególną uwagą powinien zostać objęty gastronomiczny ekspres do kawy. W jego eksploatację wpisana jest nieustanna kontrola oraz konieczne zabiegi pielęgnacyjne. Dlaczego jest to tak istotne?
Przede wszystkim stosowanie się do instrukcji producenta związanej z czyszczeniem oraz konserwacją są w stanie znacznie przedłużyć żywotność ekspresu do kawy. Ponadto czystość ekspresu do kawy ma bardzo duże przełożenie na smak napoju. Jeśli urządzenie będzie brudne, może przenieść specyficzny smak na kawę. Dodatkowo każdorazowe płukanie obwodów ekspresu do kawy będzie w stanie zabezpieczyć go przed psuciem się zalegających resztek mleka. Te mogą sprawiać, że kawa będzie kwaśna, zapach zmieni się na nieświeży, nieprzyjemny. Czyszczenie pomaga zapobiegać rozwojowi pleśni. Oprócz tego należy również zatroszczyć się o odpowiednią ochronę przed kamieniem, który mógłby przytykać przewody i szybko doprowadzić do awarii całego urządzenia.
Codzienna eksploatacja ekspresu do kawy
Informacji dotyczących właściwej eksploatacji ekspresu do kawy najlepiej jest szukać w instrukcji obsługi urządzenia. Tam też znajdziemy dokładne informacje dotyczące procesu odkamieniania i dbania o ekspres o kawy.
Częstotliwość czyszczenia ekspresu do kawy
Większość automatycznych ekspresów do kawy posiada wbudowaną funkcję informowania o potrzebie przeprowadzenia czyszczenia. Wiele modeli wyświetla nawet informacje, dzięki którym przeprowadza użytkownika przez cały proces serwisu. Najczęściej częstotliwość czyszczenia jest zależna od ilości zaparzanych kaw. W lokalach gastronomicznych bardzo ważną praktyką jest, aby na bieżąco czyścić urządzenie. To pozwoli zachować pełną higienę i bezpieczeństwo, ale także sam sprzęt w jak najlepszym stanie.
Wśród najważniejszych komponentów, które muszą zostać odpowiednio wyczyszczone należy wymienić:
- Czyszczenie obwodów mlecznych – po każdym użyciu urządzenia
- Opróżnianie tacki ociekowej – każdego dnia
- Opróżnianie pojemnika na fusy – każdego dnia
- Mycie bloku zaparzacza – co około 2 tygodnie
- Mycie obwodów kawy – co miesiąc lub częściej
- Odkamienianie – jeśli jest taka potrzeba raz na miesiąc lub zgodnie z zaleceniami producenta
Mycie komponentów ekspresu do kawy w zmywarce
Choć zmywarki gastronomiczne są niebywale przydatne, w przypadku ekspresu do kawy nas nie poratują. Jedynymi elementami, jakie można w nich myć są karafki na mleko oraz ich elementy. Powinny być one umieszczane w górnej części zmywarki.
Jakość wody ma wpływ na stan ekspresu do kawy
Przy parzeniu kaw, oprócz samej jakości ziaren, ich rodzaju i pochodzenia, niemal równorzędne znaczenie ma woda. Od właściwości wody zależy wygląd, smak i aromat gorącego napoju, którym uwielbia się raczyć wielu z nas. Ilość i rodzaj znajdujących się w niej substancji ma ogromny wpływ na stan techniczny ekspresu do kawy, przez który woda przepływa. Warto sprawdzić jej jakość i kontrolować parametry, ponieważ można dzięki temu sporo zyskać. Nie chodzi tu wyłącznie o finanse, ale przede wszystkim o przychylne opinie gości oraz napoje na najwyższym poziomie. Szczególną uwagę należy zwrócić na stopień twardości wody. W przypadku wody z własnego ujęcia niezbędne będzie zlecenie badań, które potwierdzą bezpieczeństwo i możliwość użytkowania wody.
Żelazo i mangan
Jeśli woda pochodzi z własnego ujęcia, musi być koniecznie uzdatniana. Należy zlecić kompleksową analizę wody. Szczególnie warto uważać w kontekście ekspresu do kawy na żelazo oraz mangan. Mogą odkładać się w częściach ekspresu do kawy, powodując zatykanie przewodów oraz prowadząc do korozji. Mangan i żelazo mogą wytrącać się w postaci osadów o rdzawym i czarnym zabarwieniu. Oprócz tego te substancje mogą niekorzystnie oddziaływać na właściwości przygotowywanych kaw – ich smak, zapach oraz wygląd.
Twarda woda
Twarda woda stanowi jeden z najbardziej dotkliwych problemów w użytkowaniu ekspresów do kawy. Jest to cecha wody wynikająca głównie z obecności jonów wapnia i magnezu oraz innych jonów, takich jak choćby żelaza i manganu. Najczęściej mówimy o ogólnej twardości wody, którą dzieli się na węglanową i niewęglanową. Na walory kawy oraz stan ekspresu do kawy najbardziej oddziałuje ta pierwsza. Jest to twardość przemijająca. Pod wpływem temperatury z wody zaczyna wytrącać się osad, zwany powszechnie kamieniem kotłowym. To właśnie on odpowiada za wiele szkód związanych ze stanem technicznym ekspresu do kawy. Twarda woda stanowi przyczynę potrzeby odkamieniania ekspresów do kawy.
Odkamienianie ekspresu do kawy – czemu jest potrzebne?
Odkamienianie ekspresu do kawy jest jedną z najważniejszych kwestii. Regularne korzystanie z twardej wody do zasilania tego urządzenia skutkuje pogorszeniem stanu technicznego, jak i o wiele gorszą jakością samej wytwarzanej kawy. Osad po twardej wodzie bardzo szybko gromadzi się we wszelkich zakamarkach, przewodach, komponentach odpowiedzialnych za podgrzewanie wody. Przez to może szybko dojść do zatkania węższych kanalików w ekspresie do kawy i niedrożności. Najwięcej kamienia kotłowego odkłada się w bojlerze. Przez to dochodzi do zmniejszenia jego pojemności, zahamowania przepływu wody. Przez kamienny osad znacznemu wydłużeniu ulega czas podgrzewania wody.
To wszystko doprowadza do znacznie mniej wydajnej i głośniejszej pracy pompy w ekspresie do kawy. Z czasem nie tylko nie jest to przyjemne dla ucha, ale może też doprowadzić do naprawdę ogromnej i kosztownej awarii. W znacznej większości modeli ekspresów do kawy takie uszkodzenie nie jest uznawane podczas gwarancji. Pełny koszt leży więc po stronie właściciela. Regularne odkamienianie ekspresu do kawy pozwala zapobiegać takiemu problemowi.
Kamienny osad ma również niemałe znaczenie w odniesieniu do właściwości samej kawy. Przede wszystkim ma spory wpływ na cremę, czyli złoto-brązową piankę pojawiającą się na kawie. Przez wysoki stopień twardości wody może ona wytracać swoje właściwości. Crema przy twardej wodzie nie będzie ani gęsta, ani słodka. Wręcz przeciwnie, staje się bardzo cienka i szybko zanika. Jeśli ekspres do kawy jest bardzo mocno zakamieniony, crema prawdopodobnie nie wytworzy się wcale.
Na twardej wodzie ucierpi także smak. Grzałka ekspresu do kawy, na której gromadzi się coraz więcej osadu, nie jest w stanie odpowiednio mocno nagrzać wody na kawę. Podczas parzenia temperatura jest więc znacznie niższa, a esencja, aromat i smak odczuwalne w zupełnie inny sposób niż w założeniach. Ziarna nie są zaparzane wystarczająco efektywnie. Kawa jest znacznie mniej wyrazista, bez nut smakowych i zapachowych, które powinny się w niej pojawiać. Nawet przy użyciu dokładnie wyselekcjonowanych ziaren najwyższej jakości, efekt może być mizerny z powodu twardej wody.
Do tego wszystkiego dochodzi jeszcze bardzo nieestetyczny wygląd. Wraz z przepływem wody ze ścianek przewodów mogą odrywać się drobinki kamiennego osadu, doprowadzając do tego, że znajdą się w napoju. Kawa może więc być pełna na wierzchu drobnych okruchów kamienia. Ponadto sam napój może pozostawiać bardzo nieestetyczny nalot na ściankach filiżanki.
Odkamienianie ekspresu do kawy – sposoby
Odkamienianie ekspresu do kawy powinno być przeprowadzane zgodnie z zaleceniami producenta. Najczęściej wykorzystywane są w tym celu preparaty w postaci płynów lub tabletek. Wiele marek ekspresów do kawy posiada dedykowane produkty. W przypadku ekspresów automatycznych najczęściej tworzy się roztwór wewnątrz pojemnika na wodę i uruchamia program odkamieniania. Każdy środek odkamieniajacy powinien być dodawany do wnętrza w nieco innych proporcjach. Przed rozpoczęciem procesu odkamieniania ekspresu warto jest wyjąć filtr ze zbiornika na wodę. Jeśli tego nie zrobimy jest duże prawdopodobieństwo, że wewnątrz filtra pozostaną resztki środka odkamieniającego. Mogą być wyczuwalne w zaparzanych napojach.
Odkamienianie ekspresu kolbowego może zająć nieco więcej czasu. Roztwór odkamieniający powinien trafić do zbiornika na wodę, podobnie jak w przypadku ekspresu automatycznego. W tym wypadku również najpierw należy wymontować filtr na wodę, jeśli jest. W procesie odkamieniania przez dyszę lub kolbę należy wypuszczać niewielką ilość roztworu odkamieniającego. Następnie należy wyłączyć ekspres do kawy na około 20 minut. Po 20 minutach znowu powtórzyć czynności. Roztwór odkamieniający przepuścić do końca. Po zakończeniu napełnić zbiornik czystą świeżą wodą i przepuścić całą przez urządzenie. Dopiero potem ekspres do kawy jest gotowy do ponownego użycia.
Co zrobić, żeby nie trzeba było odkamieniać?
Odkamienianie ekspresu do kawy jest czynnością bardzo zajmującą. Właśnie z tego powodu wielu właścicieli dochodzi do wniosku, że lepiej jest zapobiegać niż męczyć się podczas odkamieniania, co zajmuje czas pracowników i wymusza kolejne obowiązki, które dość łatwo pominąć. Z tych względów coraz większą popularnością cieszą się profesjonalne systemy uzdatniania wody oraz dodatki do ekspresów do kawy.
Do ochrony ekspresu do kawy oraz innych urządzeń w lokalach gastronomicznych można zastosować zmiękczacz wody. To urządzenie redukujące stopień twardości wody. Dzięki niemu woda nie pozostawi po sobie osadów. Przy większym zapotrzebowaniu na miękką wodę lepszym rozwiązaniem może okazać się centralny zmiękczacz wody działający na zasadzie wymiany jonowej. Woda do kawy powinna być pozbawiona chloru, charakteryzować się odpowiednim zapachem i smakiem. Z tego powodu do zestawu często dobierane są również filtry węglowe, jak na przykład kolumna węglowa.
Z kolei przy małym zapotrzebowaniu wystarczający będzie filtr z wkładem zmiękczającym do zastosowań gastronomicznych. Inną możliwością są gastronomiczne filtry do uzdatniania wody spożywczej. Niekiedy stosuje się systemy odwróconej osmozy z możliwością domieszania wody surowej. Odwrócona osmoza bardzo dokładnie oczyszcza wodę, usuwając z niej nawet pojedyncze jony zanieczyszczeń. Woda nie tylko jest miękka, ale wolna od chloru, jego pochodnych, metali ciężkich, substancji toksycznych, bakterii. Stanowi doskonałą bazę do przyrządzania napojów zimnych i gorących.
Niezależnie od wybranego urządzenia do uzdatniania wody, każde przynosi rozwiązanie problemów z odkamienianiem i możliwością powstania awarii ekspresu do kawy. Oczyszczona woda nie pozostawi po sobie kamiennego osadu. Zniknie więc sam obowiązek odkamieniania, nie trzeba będzie o tym pamiętać, a żywotność ekspresu do kawy nie ulegnie skróceniu – wręcz przeciwnie. Do tego zaletą będzie także sam smak, aromat i wygląd podanego napoju. Pomimo potrzeby poczynienia inwestycji, koszt bardzo szybko się zwraca i to nie tylko w aspekcie finansowym, ale również standardu wydawanych napojów, wygody i aspektów technicznych całego procesu. Znacznie lepiej skupić się na ochronie i wstępnym dokładnym przygotowaniu wody, niż potem zadręczać się potrzebą ciągłego odczyszczania ekspresu do kawy oraz innych urządzeń gastronomicznych, które także mogą ulegać zarastaniem osadem.
Dobór najlepszego rozwiązania do ochrony ekspresu do kawy
Aby wybrać najlepszy sposób ochrony ekspresu do kawy oraz innych urządzeń gastronomicznych przed kamieniem w konkretnym lokalu, najlepiej zgłosić się do jednego z naszych ekspertów. Wszystkie szczegóły znajdują się w zakładce kontakt. Na podstawie wywiadu oraz parametrów wody surowej będzie można dobrać urządzenia najlepiej dostosowane do potrzeb. Służymy także montażem i serwisem.